توپولف تپل
منشا اسم گذاري
بر خلاف تلفظ ما در فارسي که اين نام را با تاکيد بر ضمه و به صورت تو-پل-اوف تلفظ مي کنيم، انگليسي ها ترجيح مي دهند نام آن را مشابه لفظ روسي آن تلفظ کنند: تي-يو-پو-له-ف. اجازه بدهيد براي روان تر شدن لغات از همان نگارش اشتباه يعني "توپولف" استفاده کنيم.
هواپيما هاي توپولف يا همان تيوپولف نام خود را از "آندره نيکولاوويچ توپولف" "Andrei Nikolayevich Tupolev" گرفته اند. آندره توپولف شخصاً 100 هواپيما طراحي کرد و هواپيماهاي ساخت او 78 رکورد جهاني را در کارنامه ي خود ثبت کردند.
او که دانش آيروديناميک را از بزرگاني مثل ژوکوفسکي فرا گرفته بود، يکي از بنيانگذاران "انيستيتوي مرکزي هيدرو-آيروديناميک " در مسکو بود. اين مرکز امروز به اسم تساگي "TsAGI" شناخته مي شود و آن را مي توان موسسه اي هم طراز با ناسا دانست. البته روسها نسبت به تبليغات بسيار بي رغبت هستند و هيچگاه نتايج تحقيقاتشان را مثل ناسا منتشر نمي کنند.
هواپيماهايي که به وسيله ي دفتر طراحي توپولف طراحي شده اند با دو حرف "Tu" معرفي مي شوند. عددي که معرف مدل هواپيما است با يک خط فاصله بعد از اين دو حرف قرار مي گيرد.
آغاز به کار
در اواخر جنگ جهاني دوم روسها درخواستهاي مکرري از آمريکا مي نمودند تا يک بمب افکن بي-29 را به آنها قرض دهد. آمريکايي هم که نيت روسها را مي دانستند با بهانه هاي مختلف، از کرايه يا فروش اين بمب افکن به روسها خودداري مي نمودند. توضيح اينکه بي-29 در زمان خودش سقف پروازي بسيار بالايي داشت و روسها مي خواستند به اصول طراحي کابين تحت فشار و سازه ي عظيم آن دست يابند.
شانس با روسها يار بود که يک بي-29 آمريکايي به علت نقص فني بعد از بمباران ژاپن در شرق شوروي فرود آمد.روسها آندره توپولف را مامور کپي برداري از بي-29 کردند. زير فشار بي امان ديپلماتيک آمريکا براي بازپس گيري بي-29، تيم توپولف تنها چند روز فرصت داشت تا کل قطعات هواپيما را باز کند و نقشه ي آنها را تهيه کند. تيم توپولف به خوبي از پس کار بر آمد و چند سال بعد بمب افکن تي يو-4 که در حقيقت کپي روسي بي-29 بود با غرش خود در آسمانها خواب آمريکايي ها را آشفته کرد.
Tu-95
اين بمب افکن در زمان توليدش يعني دهه ي 50 ميلادي، باعث شد کل ساختار نيروي هوايي آمريکا نياز به تجديد نظر پيدا کند. اين بمب افکن قادر بود از شوروي به نيويورک پرواز کند و بعد از بمباران نيويورک دوباره به خاک شوروي برگردد.
"Tu-95" سريعترين هواپيماي ملخي جهان است. در هر موتور آن دو پروانه وجود دارد که خلاف جهت يکديگر مي چرخند و قادرند سرعت اين هواپيماي 170 تني را به حدود 900 کيلومتر در ساعت برسانند.
اين هواپيما رکورد دار ايجاد بزرگترين انفجار ساخته ي دست بشر است. در 1961 يک فروند "Tu-95"، نخستين بمب هيدروژني شوروي را در جزاير شمالي شوروي فرو انداخت و با انفجار آن بزرگترين انفجار ساخت دست بشر ايجاد شد.انفجاري با قدرت 50 مگا تن يعني 1400 برابر قويتر از جمع قدرت دو بمب هسته اي به کار رفته در جنگ جهاني دوم. روسها اين بمب را " Tsar Bomba" به معني "سلطان بمبها" لقب دادند. روسها مدعي بودند قدرت واقعي بمب 100 مگاتن است و در اين آزمايش به عمد از يک بمب کوچک استفاده نموده اند.
Tu-144
نخستين هواپيماي مسافربري مافوق صوت جهان که در روز آخر سال 1968 و دو ماه پيش از کنکورد "Concorde" به پرواز در آمد. بدشانسي اين هواپيما اين بود که مثل کنکورد مسيري روي اقيانوس نداشت و قادر نشد معروفيت کنکورد را در جابجايي مسافر کسب کند.
روسها هنوز هم "Tu-144" را آماده به کار نگه داشته اند و گهگاه با پرواز آن برتري تکنولوژي خود را به رخ آمريکايي ها و اروپايي ها مي کشند. آمريکاييها علي رغم پيشتاز بودن در صنعت هوا-فضا تاکنون هيچ هواپيماي مسافربري مافوق صوتي توليد نکرده اند. کنکورد اروپايي ها هم در حال حاضر در موزه ها جا خوش کرده است و ديگر پرواز نمي کند. با اين حساب، "Tu-144" تنها هواپيماي مسافربري مافوق صوت ساخت دست بشر است که هنوز قادر به پرواز است!
Tu-154
به نظر من هيچ هواپيمايي به اندازه ي "Tu-154" مورد نفرت ايراني ها نيست. "Tu-154" خونبار ترين حوادث هوايي ايران را رقم زد. البته، اينکه کارنامه ي اين هواپيما در ساير کشورها قابل قبول بوده است اين سوال را ايجاد مي کند که شايد دلايل سقوط اين نوع هواپيما در ايران مسايلي غير از مسايل فني هواپيما باشد.
Tu-22
اين بمب افکن يکي از مهلک ترين سلاحهاي متعارف ارتش عراق در جنگ با ايران بود. اين بمب افکن چندين نوبت تهران را بمباران کرد و موفق ترين عملکرد را در جنگ نفت کشها در اختيار دارد. شايد اگر سماجت خلبانان نيروي هوايي ايران براي سرنگوني آنها نبود و شايد اگر ارتش عراق تعداد بيشتري از آنها را در اختيار داشت سرنوشت جنگ با عراق به گونه ي ديگري رقم مي خورد.
Tu-22M3
غرب و بخصوص آمريکا هميشه با ديد تحقير به صنعت هوا-فضاي روسها نگاه مي کند. در زمان جنگ سرد به محض آنکه روسها يک هواپيماي جديد مي ساختند، آمريکاييها در بوق و کرنا مي کردند که از روي فلان هواپيماي آمريکايي کپي برداري شده است.
اما "Tu-22M3" از اين قاعده مستثني است. اين بمب افکن مافوق صوت هيچ معادل غربي ندارد. "Tu-22M3" اختصاصاً براي نابودي ناوهاي آمريکايي و بخصوص ناوهاي هواپيمابر آمريکايي طراحي شده است.
وجود بالهاي متغير "swing wing" و موتورهاي قدرتمند توانايي پرواز با سرعت 2 برابر سرعت صوت را به اين بمب افکن داده است. آمريکايي ها در سيستم اسم گذاري خود براي هواپيماهاي روسي يک کد يا اسم خاص انتخاب مي کنند. براي "Tu-22M3" اين کد "بک فاير" "Backfire" است.
به نظر من اين نام يکي از زيباترين نامهاي انتخاب شده براي يک هواپيما است. اصطلاح "بک فاير" به هيچ عنوان به معناي "آتش پشتيباني" نيست. هنگامي که يک جنگل آتش بگيرد، يکي از راههاي مهار آن اين است که در اطراف آتش اصلي، آتشنشانها به عمد آتشهاي فرعي اي ايجاد مي کنند. زمان ايجاد اين آتشها بسيار مهم است. اگر اين آتشها در زمان مناسب ايجاد شوند، به دليل جريان هواي بالارونده ي ناشي از آتش بزرگ و اصلي، آتشهاي فرعي به سمت آتش اصلي حرکت خواهند کرد. به اين ترتيب، آتش اصلي در محاصره ي آتش فرعي قرار مي گيرد و ديگر ماده اي براي سوختن نخواهد داشت و خاموش خواهد شد. اين آتش فرعي را "بک فاير" مي نامند.
و امروز
مراجع
بر خلاف تلفظ ما در فارسي که اين نام را با تاکيد بر ضمه و به صورت تو-پل-اوف تلفظ مي کنيم، انگليسي ها ترجيح مي دهند نام آن را مشابه لفظ روسي آن تلفظ کنند: تي-يو-پو-له-ف. اجازه بدهيد براي روان تر شدن لغات از همان نگارش اشتباه يعني "توپولف" استفاده کنيم.
هواپيما هاي توپولف يا همان تيوپولف نام خود را از "آندره نيکولاوويچ توپولف" "Andrei Nikolayevich Tupolev" گرفته اند. آندره توپولف شخصاً 100 هواپيما طراحي کرد و هواپيماهاي ساخت او 78 رکورد جهاني را در کارنامه ي خود ثبت کردند.
او که دانش آيروديناميک را از بزرگاني مثل ژوکوفسکي فرا گرفته بود، يکي از بنيانگذاران "انيستيتوي مرکزي هيدرو-آيروديناميک " در مسکو بود. اين مرکز امروز به اسم تساگي "TsAGI" شناخته مي شود و آن را مي توان موسسه اي هم طراز با ناسا دانست. البته روسها نسبت به تبليغات بسيار بي رغبت هستند و هيچگاه نتايج تحقيقاتشان را مثل ناسا منتشر نمي کنند.
هواپيماهايي که به وسيله ي دفتر طراحي توپولف طراحي شده اند با دو حرف "Tu" معرفي مي شوند. عددي که معرف مدل هواپيما است با يک خط فاصله بعد از اين دو حرف قرار مي گيرد.
آغاز به کار
در اواخر جنگ جهاني دوم روسها درخواستهاي مکرري از آمريکا مي نمودند تا يک بمب افکن بي-29 را به آنها قرض دهد. آمريکايي هم که نيت روسها را مي دانستند با بهانه هاي مختلف، از کرايه يا فروش اين بمب افکن به روسها خودداري مي نمودند. توضيح اينکه بي-29 در زمان خودش سقف پروازي بسيار بالايي داشت و روسها مي خواستند به اصول طراحي کابين تحت فشار و سازه ي عظيم آن دست يابند.
شانس با روسها يار بود که يک بي-29 آمريکايي به علت نقص فني بعد از بمباران ژاپن در شرق شوروي فرود آمد.
Tu-95
اين بمب افکن در زمان توليدش يعني دهه ي 50 ميلادي، باعث شد کل ساختار نيروي هوايي آمريکا نياز به تجديد نظر پيدا کند. اين بمب افکن قادر بود از شوروي به نيويورک پرواز کند و بعد از بمباران نيويورک دوباره به خاک شوروي برگردد.
"Tu-95" سريعترين هواپيماي ملخي جهان است. در هر موتور آن دو پروانه وجود دارد که خلاف جهت يکديگر مي چرخند و قادرند سرعت اين هواپيماي 170 تني را به حدود 900 کيلومتر در ساعت برسانند.
اين هواپيما رکورد دار ايجاد بزرگترين انفجار ساخته ي دست بشر است. در 1961 يک فروند "Tu-95"، نخستين بمب هيدروژني شوروي را در جزاير شمالي شوروي فرو انداخت و با انفجار آن بزرگترين انفجار ساخت دست بشر ايجاد شد.انفجاري با قدرت 50 مگا تن يعني 1400 برابر قويتر از جمع قدرت دو بمب هسته اي به کار رفته در جنگ جهاني دوم. روسها اين بمب را " Tsar Bomba" به معني "سلطان بمبها" لقب دادند. روسها مدعي بودند قدرت واقعي بمب 100 مگاتن است و در اين آزمايش به عمد از يک بمب کوچک استفاده نموده اند.
نوع مسافربري این هواپیما يعني "Tu-114"، در دهه ي 50 و سالها قبل از طراحي بويينگ 747 آمريکا، بزرگترين و دوربردترين هواپيماي مسافربري جهان بود و سالها قبل از ساخت ارباس "A380"، از ساختار دو طبقه براي حمل مسافر استفاده مي کرد."Tu-114" در يک پرواز "رو کم کني" خروشچف "Khrushchev" رياست وقت حزب کمونيست شوروي را براي سخنراني در سازمان ملل طي يک پرواز بدون توقف، مستقيماً از مسکو به نيويورک آورد. "Tu-114" طولاني ترين مسير هوايي در آن زمان را بدون نياز به سوختگيري طي کرد: پرواز بدون توقف از هاوانا (کوبا) به مسکو. تصوير حضور تاريخي "Tu-114" در فرودگاه نيويورک در زير درج شده است.
Tu-144
نخستين هواپيماي مسافربري مافوق صوت جهان که در روز آخر سال 1968 و دو ماه پيش از کنکورد "Concorde" به پرواز در آمد. بدشانسي اين هواپيما اين بود که مثل کنکورد مسيري روي اقيانوس نداشت و قادر نشد معروفيت کنکورد را در جابجايي مسافر کسب کند.
روسها هنوز هم "Tu-144" را آماده به کار نگه داشته اند و گهگاه با پرواز آن برتري تکنولوژي خود را به رخ آمريکايي ها و اروپايي ها مي کشند. آمريکاييها علي رغم پيشتاز بودن در صنعت هوا-فضا تاکنون هيچ هواپيماي مسافربري مافوق صوتي توليد نکرده اند. کنکورد اروپايي ها هم در حال حاضر در موزه ها جا خوش کرده است و ديگر پرواز نمي کند. با اين حساب، "Tu-144" تنها هواپيماي مسافربري مافوق صوت ساخت دست بشر است که هنوز قادر به پرواز است!
Tu-154
به نظر من هيچ هواپيمايي به اندازه ي "Tu-154" مورد نفرت ايراني ها نيست. "Tu-154" خونبار ترين حوادث هوايي ايران را رقم زد. البته، اينکه کارنامه ي اين هواپيما در ساير کشورها قابل قبول بوده است اين سوال را ايجاد مي کند که شايد دلايل سقوط اين نوع هواپيما در ايران مسايلي غير از مسايل فني هواپيما باشد.
"Tu-154" يکي از سريعترين هواپيماي مسافربري جهان است. حداکثر سرعت آن 975 کيلومتر در ساعت است.
Tu-22
اين بمب افکن يکي از مهلک ترين سلاحهاي متعارف ارتش عراق در جنگ با ايران بود. اين بمب افکن چندين نوبت تهران را بمباران کرد و موفق ترين عملکرد را در جنگ نفت کشها در اختيار دارد. شايد اگر سماجت خلبانان نيروي هوايي ايران براي سرنگوني آنها نبود و شايد اگر ارتش عراق تعداد بيشتري از آنها را در اختيار داشت سرنوشت جنگ با عراق به گونه ي ديگري رقم مي خورد.
Tu-22M3
غرب و بخصوص آمريکا هميشه با ديد تحقير به صنعت هوا-فضاي روسها نگاه مي کند. در زمان جنگ سرد به محض آنکه روسها يک هواپيماي جديد مي ساختند، آمريکاييها در بوق و کرنا مي کردند که از روي فلان هواپيماي آمريکايي کپي برداري شده است.
اما "Tu-22M3" از اين قاعده مستثني است. اين بمب افکن مافوق صوت هيچ معادل غربي ندارد. "Tu-22M3" اختصاصاً براي نابودي ناوهاي آمريکايي و بخصوص ناوهاي هواپيمابر آمريکايي طراحي شده است.
وجود بالهاي متغير "swing wing" و موتورهاي قدرتمند توانايي پرواز با سرعت 2 برابر سرعت صوت را به اين بمب افکن داده است. آمريکايي ها در سيستم اسم گذاري خود براي هواپيماهاي روسي يک کد يا اسم خاص انتخاب مي کنند. براي "Tu-22M3" اين کد "بک فاير" "Backfire" است.
به نظر من اين نام يکي از زيباترين نامهاي انتخاب شده براي يک هواپيما است. اصطلاح "بک فاير" به هيچ عنوان به معناي "آتش پشتيباني" نيست. هنگامي که يک جنگل آتش بگيرد، يکي از راههاي مهار آن اين است که در اطراف آتش اصلي، آتشنشانها به عمد آتشهاي فرعي اي ايجاد مي کنند. زمان ايجاد اين آتشها بسيار مهم است. اگر اين آتشها در زمان مناسب ايجاد شوند، به دليل جريان هواي بالارونده ي ناشي از آتش بزرگ و اصلي، آتشهاي فرعي به سمت آتش اصلي حرکت خواهند کرد. به اين ترتيب، آتش اصلي در محاصره ي آتش فرعي قرار مي گيرد و ديگر ماده اي براي سوختن نخواهد داشت و خاموش خواهد شد. اين آتش فرعي را "بک فاير" مي نامند.
اين واژه دقيقاً توصيف گر عملکرد "Tu-22M3" است يعني مانعي بزرگ سر راه آتش افروزي ناوهاي هواپيمابر آمريکايي. با وجود موشکهاي مرگبار ضد کشتي روسي که برخي از انواع آن حين برخورد به هدف 4 تا 5 برابر سرعت صوت سرعت دارند "Tu-22M3" داراي، پاسخ دندان شکني براي شيطنتهاي نيروي دريايي آمريکا است.
و امروز
کارخانه ي توپولف در ديگر کارخانه هاي هواپيماسازي روسي ادغام شده است و در کنار هم "شرکت تعاوني هواپيماسازي متحد" "United Aircraft Corporation (UAC)" يا به اختصار روسي "OAK" را تشکيل داده اند.
امروز، هواپيماهاي مسافربري Tu-154 ،Tu-134 و Tu-204 در بسياري از کشورها نقش جابجايي مسافر يا انتقال سران کشور را ايفا مي کنند. هنوز بمب افکنهاي Tu-95 در کنار Tu-22M3 و Tu-160 به وسيله ي نيروي هوايي روسيه در حال بهره برداري هستند. هر چند جنگ سرد خاتمه يافته است اما روسها گهگاه براي نشان دادن ضرب شصت خود به نيروهاي ناتو اين بمب افکنها را به پرواز در مي آورند. اين، ميراث آندره توپولف است. ميراثي که هنوز نيروي هوايي روسيه را در حد يک ابرقدرت نگاه داشته است.
امروز، هواپيماهاي مسافربري Tu-154 ،Tu-134 و Tu-204 در بسياري از کشورها نقش جابجايي مسافر يا انتقال سران کشور را ايفا مي کنند. هنوز بمب افکنهاي Tu-95 در کنار Tu-22M3 و Tu-160 به وسيله ي نيروي هوايي روسيه در حال بهره برداري هستند. هر چند جنگ سرد خاتمه يافته است اما روسها گهگاه براي نشان دادن ضرب شصت خود به نيروهاي ناتو اين بمب افکنها را به پرواز در مي آورند. اين، ميراث آندره توپولف است. ميراثي که هنوز نيروي هوايي روسيه را در حد يک ابرقدرت نگاه داشته است.
يک درخواست
از بين انواع توپولف ها به نظر شما زيباترين آنها کدام است؟ خود من، شخصاً Tu-22M3 را زيباترين مي دانم اما دوست دارم نظر شما را هم بدانم. لطفاً هنگام کامنت کردن نظراتتان از ذکر "هيچکدام" خودداري بفرماييد. مراجع
*Tupolev Aircraft since 1922, Gunston B., Naval Institute Press,?.
*http://www.tupolev.ru/English/
*www.airliners.net
*http://www.tupolev.ru/English/
*www.airliners.net
******************
+ نوشته شده در دوشنبه نوزدهم دی ۱۳۹۰ ساعت توسط Ali Aminzadeh
|